ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΚΘΕΣΗΣ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2018
Α1. Στο κείμενο ο Ν. Μαρωνίτης αναφέρεται στο περιεχόμενο ( ή στη σχέση ) των όρων της «παιδείας» και της «εκπαίδευσης» . Αρχικά επικαλούμενος απόψεις από την αρχαιοελληνική γραμματεία υποστηρίζει ότι οι έννοιες αυτές συνδέονται με τη γνώση και την αρετή. Εξελικτικά (ή αργότερα) εμφανίζεται ο όρος «εκπαίδευση» ο οποίος συνδέεται ετυμολογικά με την παιδεία και σημαίνει τη διδασκαλία των μαθητών. Ο συγγραφέας διαφωνεί με την άποψη ότι οι δύο έννοιες ταυτίζονται και προτείνει την προσεκτική μελέτη των όρων. Θεωρεί ότι ενώ είναι αντίρροπες, ως κοινή βάση τους έχουν τα θεσμοθετημένα όργανα της πολιτείας αλλά και την ιδιωτική πρωτοβουλία . Τελικά, οι διαφορές των όρων «παιδεία» και «εκπαίδευση» εστιάζονται στο ότι η πρώτη παρέχει το θεωρητικό υπόβαθρο της γνώσης και είναι προαιρετική, ενώ η δεύτερη καλείται να εξασφαλίσει έμπρακτα την υποχρεωτική μόρφωση για κάθε μαθητή.
Β1. α)Λ
β)Λ
γ)Σ
δ)Λ
ε)Σ
Β2. α) Σύγκριση-Αντίθεση ανάμεσα στους όρους παιδεία και εκπαίδευση.
Εντοπίζονται οι διαφορές : η παιδεία είναι μέθοδος, η εκπαίδευση πράξη…. ( Γράφω όλες τις διαφορές που υπάρχουν στην § )
Ενδεικτική λέξη: Αντίθετα
Παρατήρηση: Δεκτή και η απάντηση « Ορισμός», εφόσον αιτιολογηθεί.
β) Ωστόσο : αντίθεση
Επομένως : συμπέρασμα
Προκειμένου : σκοπός
Που πάει να πει ότι : επεξήγηση
Κυρίως : έμφαση
Β3. α) ανιχνεύονται : ανευρίσκονται, βρίσκονται, εντοπίζονται
συνάπτεται : συνδέεται, συνενώνεται, συναρτάται , συνδυάζεται
εμφανίζεται : εντοπίζεται, παρουσιάζεται, επισημαίνεται
συντελεστών : δημιουργών , παραγόντων, παραμέτρων
προφανείς : έκδηλες, εναργείς, ευδιάκριτες, εύλογες, ξεκάθαρες, ολοφάνερες, πασίδηλες , πρόδηλες, φανερές
β) αναβαθμίζεται : υποβαθμίζεται
μεταγενέστερη : προγενέστερη
επιτρέπουν : απαγορεύουν
ιδιωτική : δημόσια
διαφορές : ομοιότητες
Παρατήρηση : Μία απάντηση είναι δεκτή , όχι δύο.
Β4. α)Δύο από τα παρακάτω: εναλλάσσονται, ανιχνεύονται, αναβαθμίζεται, αναδεικνύεται, θεωρείται, συνάπτεται ( Μονάδες 2)
β) 1) έμφαση στην ενέργεια του ρήματος , επίσημο , σοβαρό ύφος
2) ακαδημαϊκός/ επιστημονικός/ δοκιμιακός λόγος
3) απρόσωπο / αποστασιοποιημένο ύφος , αντικειμενικότητα, γ’ πρόσωπο. (Μονάδες 3 )
Γ1.
Τίτλος: Σχολείο: παιδεία ή παιδιά;
Πρόλογος :Ανάλυση του δεδομένου
Προσδιορισμός όρων «παιδεία»( διαδικασία μετάδοσης γνώσεων και αξιών από όλους τους φορείς ) και «εκπαίδευση» ( θεσμοθετημένος φορέας της πολιτείας που υπηρετεί τους σκοπούς της παιδείας) → Καταλήγω στα 2 ζητούμενα.
Ζητ. 1) Γράφω την αποστολή του σχολείου
1η § Το σχολείο οφείλει να προσφέρει και εκπαίδευση : ( βλ. μικρή αναφορά στην προσφορά του σε πνευματικό επίπεδο )
- εγκυκλοπαιδική γνώση, πλουραλιστική ενημέρωση
- επαγγελματικό προσανατολισμό
- τεχνογνωσία, εξοικείωση με τη ψηφιακή τεχνολογία
- γλωσσομάθεια
- φιλομάθεια, φιλοπεριέργεια, δια βίου επιμόρφωση
- πνευματικές αρετές : οξύνοια, κριτική, γόνιμη αμφισβήτηση
- καλλιεργεί αισθητικό κριτήριο, προάγει φιλοκαλία
2η§ Το σχολείο οφείλει να καλλιεργεί επίσης ηθικές και κοινωνικές αρετές ( προσδιορισμός του όρου παιδευτική λειτουργία = να διαμορφώνει τον αξιακό κώδικα του κάθε μαθητή/ το ηθικό ποιόν).
- κοινωνικοποιεί διδάσκοντας κοινωνικές αρετές:
- καλοσύνη, ειλικρίνεια, φιλαλήθεια, ευσυναίσθηση, σεβασμός
- άμιλλα , συλλογικότητα, ομαδικό πνεύμα
- αλληλεγγύη, φιλανθρωπία
- αποδοχή/σεβασμός στην ετερότητα/ανεκτικότητα
- πειθαρχία, υπακοή στους γραπτούς και άγραφους κανόνες
- πνεύμα δικαιοσύνης και εθελοντισμού
- υγιή πρότυπα
3η§ Οφείλει να καλλιεργεί πολιτικές, εθνικές και οικουμενικές αρετές.
- πίστη στη δημοκρατία, ισότητα, κοινωνική δικαιοσύνη
- νομιμοφροσύνη
- ενεργός συμμετοχή στα κοινά/έξοδος από απολιτική στάση ζωής
- υγιές, εθνικό φρόνημα χωρίς εθνικιστικές εξάρσεις
- πολίτης του έθνους και πολίτης του κόσμου
- πίστη στην ειρήνη –τη φιλία των λαών
- οικολογική αγωγή
Όλη αυτή η προσφορά του σχολείου πρέπει να συνδυαστεί με τα αντίστοιχα προβλήματα της εποχής που αποτελούν πρόκληση στον 21ο αιώνα.
Μεταβατική § :Δυστυχώς σήμερα ο παιδευτικός ρόλος του σχολείου δεν παρέχεται στο βαθμό που θα έπρεπε γι’ αυτό απαιτείται …
Ζητ. 2
Εκπαιδευτικοί : επαναπροσδιορισμός του ρόλου του .
- καινοτόμες μέθοδοι διδασκαλίας προσαρμοσμένες στα χαρ/κά της ψηφιακής εποχής π.χ. διαδραστική, διαθεματική διδασκαλία
- διάλογος, σεβασμός στην προσωπικότητα/να αφουγκράζονται τις ανησυχίες τους.
- επιμόρφωση σε νέες παιδαγωγικές μεθόδους, σεμινάρια για τα ειδικά προβλήματα της τάξης π.χ. μπούλινγκ
Μαθητές :
- οφείλουν να αναζητήσουν την ουσιαστική γνώση / φιλομάθεια/γόνιμη αμφισβήτηση, έξοδος από τη βαθμοθηρική σχέση με τη γνώση
- ενεργοποίηση των μαθητικών συμβουλίων – συμμετοχή στη Βουλή των εφήβων, ανάληψη πρωτοβουλιών και δράσεων :μαθητικά φεστιβάλ, καλλιτεχνικές δράσεις, εθελοντικές κλπ.
- διοργάνωση εκδρομών και συμμετοχή σε προγράμματα ανταλλαγής
- διαδικτυακή σχολική εφημερίδα/ δημιουργική αξιοποίηση του σχολικού ιστότοπου
→ οποιαδήποτε τεκμηριωμένη απάντηση είναι αποδεκτή