ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΚΘΕΣΗΣ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2019
Α1 Περίληψη:
Το κείμενο πραγματεύεται τα ιδανικά /ή τις αξίες που στηρίζουν τη δημοκρατία. Αρχικά ο συγγραφέας αφορμάται από τον προβληματισμό των νέων σχετικά με τις αρχές της δημοκρατίας και τη συμμετοχή των πολιτών στη λειτουργία της. Απαριθμεί ως πρωταρχικό ιδανικό την ανοχή στο διαφορετικό που αντιτάσσεται στο φανατισμό της εποχής μας. Προσθέτει ότι η άρνηση της βίας ανατρέπει με ήπια μέσα τις αντιδημοκρατικές εξουσίες και συμβάλλει στην ειρηνική επίλυση των κοινωνικών εντάσεων. Συν τοις άλλοις ιδανικό της δημοκρατίας αποτελεί η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών που αλλάζει νοοτροπίες και στάσεις ζωής, ενώ οδηγεί σε κοινωνικές επαναστάσεις. Επίσης το ιδεώδες της αδερφοσύνης αποτελεί ανάχωμα στις αιματηρές συγκρούσεις των ανθρώπων . Τέλος ο συγγραφέας προβάλλει την αναγκαιότητα για συναδέλφωση και συλλογική δράση κάτι άκρως αναγκαίο στο σύγχρονο κόσμο.
(105 λέξεις)
Β1:
α. Σωστό
β. Λάθος
γ. Σωστό
δ. Σωστό
ε. Λάθος
Β2.
α. Ο συγγραφέας κάνει επίκληση στην αυθεντία αναφερόμενος στον Καρλ Πόπερ «δεν ξεχνώ τη διδαχή του Καρλ Πόπερ… αιματοχυσίες». Επίσης αναφέρεται στο έργο «Φιλοσοφία της Ιστορίας» ο Χέγκελ.
β. Στην πρώτη περίπτωση χρησιμοποιείται η αυθεντία Καρλ Πόπερ για να τεκμηριώσει τη θέση του για το ιδανικό της μη βίας. Ο Κ. Πόπερ υποστηρίζει ότι οι πολίτες σε μια δημοκρατική εξουσία μπορούν να ανατρέψουν την κυβέρνηση χωρίς αιματοχυσίες. Έτσι οι απόψεις του συγγραφέα αποκτούν αυξημένη δύναμη πειθούς καθώς τεκμηριώνονται μέσα από τα λόγια ενός επώνυμου φιλοσόφου.
Στη δεύτερη περίπτωση με την αυθεντία («Χέγκελ») ο συγγραφέας τεκμηριώνει την άποψή του ότι η ιστορία του ανθρώπου είναι σε μεγάλο βαθμό ιστορία συγκρούσεων αδελφοκτόνων. Έτσι ο λόγος του αποκτά εγκυρότητα, ισχύ και αντικειμενικότητα αφού τον επισφραγίζει με τις απόψεις του φιλοσόφου Χέγκελ.
Και στις δυο περιπτώσεις με τη χρήση των αυθεντιών αποδεικνύεται ο γνωστικός οπλισμός του συγγραφέα/ευρυμάθεια και καθιστά αδιαμφισβήτητες τις απόψεις που προβάλλονται.
Β3.
α. 1. διδαχή: διδασκαλία, κήρυγμα, παραίνεση, δίδαγμα, καθοδήγηση, προτροπή.
2. χλευασμού: κοροϊδίας, εμπαιγμού, ειρωνείας,λοιδορίας
3. συμβίωσης: συνύπαρξης,
4. αντιπολιτεύεται: αντιμάχεται, αντιπαλεύει, αντιστρατεύεται, εναντιώνεται, αντιτίθεται, ανταγωνίζεται
β. 1. Ποιητική/ συνυποδηλωτική / μεταφορική λειτουργία της γλώσσας
"απέραντο σφαγείο": Ο Χέγκελ χαρακτήρισε την Ιστορία ως ατελείωτο πεδίο πολέμων/σφαγίων/ αιματοκυλίσματος/δραματικών συγκρούσεων/αμέτρητων αδικοχαμένων θυμάτων….
2. Ποιητική/ συνυποδηλωτική / μεταφορική λειτουργία της γλώσσας
"που φωτίζει την πορεία μας": που δείχνει τον δρόμο, μας κατευθύνει…
Β4. α.
1. Αναφέρουμε ενδεικτικά παραδείγματα:
1η § :«Αφού η δημοκρατία… πολίτες;»
1η : «Για να έχουμε ενεργούς … ιδανικά;»
2η : «Αν σήμερα … με τη βία»
2. Προφορικότητα στο ύφος αποδεικνύεται από το α΄ενικό «ποτέ μου δεν ξεχνώ», β΄ρηματικό πρόσωπο «θέλετε», από τις ερωτήσεις «πώς όμως να μην πάρουμε… τους κανόνες» (1η §), «Μπορούμε να τον διαψεύσουμε» (5η §)
β. Η παρένθεση χρησιμοποιείται ως επεξήγηση στη φράση «το ιδανικό της αδελφότητας»/συμπληρωματική πληροφορία .
γ. Η πρόταση βρίσκεται σε ενεργητική σύνταξη → Η διαμόρφωση και η εξάπλωση ειρηνικών επαναστάσεων επιτρέπεται μόνο από τη δημοκρατία.
Γ1. «Η δημοκρατία ως στάση ζωής»
Πρόλογος: [Ηλεκτρονική εφημερίδα] ύφος ανάλογο
Δημοκρατικό πολίτευμα (ορισμός)
→ το πολίτευμα που συνάδει με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια → Για να υπάρξει όμως ως μορφή πολιτειακής οργάνωσης απαιτείται πρωτίστως να την υιοθετήσουμε ως στάση ζωής στην καθημερινότητά μας.
Ζητούμενο 1:
Ενἐργειες με τις οποίες ο πολίτης κάνει πράξη τη δημοκρατία στην καθημερινότητά του : Αναφορά στον πολιτικό πολιτισμό.
1η§ Παρακολουθεί την πολιτική επικαιρότητα και συμμετέχει με την ψήφο του.
-Διαβάζει έντυπο και ψηφιακό τύπο, ελέγχει τις ειδήσεις, διακρίνει τον ορθό πολιτικό λόγο από τον προπαγανδιστικό/ δεν χειραγωγείται.
-Καταγράφει και εκφράζει δημοσία με παρρησία τις πολιτικές του απόψεις/ στηλιτεύει την πολιτική διαφθορά / με καταγγελτικό λόγο αποδοκιμάζει φαινόμενα αναξιοκρατίας, λαϊκισμού, διασπάθισης κρατικών ταμείων κλπ.
-Ασκεί υπεύθυνα το εκλογικό του δικαίωμα.
2η § Σε ποιες συλλογικές δράσεις συμμετέχει ως ενεργός πολίτης:
-Συμμετοχή σε εθελοντικές ομάδες και κοινωνικά δίκτυα που προσφέρουν …, συμμετοχή σε συλλόγους, σωματεία, οργανώσεις, κινήματα, συνδικαλιστικά όργανα…
– Γράφω και τις αξίες που διέπουν τη συμπεριφορά του.
3η § Πώς συμπεριφέρεται στις σχέσεις του ( οικογενειακές, φιλικές, επαγγελματικές) :
– με σεβασμό και ανεκτικότητα/διάλογος
– με αίσθημα δικαίου/δικαιοσύνη
– πίστη στην αξιοκρατία, ισότητα, ισονομία, ισηγορία
– υψηλό αίσθημα ευθύνης
– υπακούει στο γραπτό και άγραφο δίκαιο
Ζητούμενο 2:
Υπεύθυνη άσκηση του δικαιώματος του «εκλέγειν και εκλέγεσθαι» μέσα από τα 5μελή και 15μελή συμβούλια/συμμετέχουν στα μαθήματα όργανα με στόχο την παρέμβασή τους στη λήψη των αποφάσεων για την καλύτερη οργάνωση της σχολικής ζωής.
– Συμμετοχή σε Βουλή Εφήβων/Ευρωβουλή και διατρανώνουν την αμφισβήτησή τους σε κάθε αντιδημοκρατική ιδεολογία.
– Μέσα από τις σχολικές εφημερίδες (ψηφιακές και μη ) ο μαθητής κάνει αισθητή την παρέμβασή του στα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα.
– Μέσα από εθελοντικές δράσεις εκφράζουν την κοινωνική ευαισθητοποίηση σε φαινόμενα παθογένειας…
– Με τη συμμετοχή των σχολείων σε ημερίδες και εκδηλώσεις που αφορούν ευρύτερα τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα/ Ημερίδες για τα πάθη της δημοκρατίας …
– Προγράμματα αδελφοποίησης σχολείων και ανταλλαγές μαθητών με στόχο τον συγχρωτισμό των αλλοεθνών μαθητών και το σεβασμό στη διαφορετικότητα.
– Ενίσχυση του διαπολιτισμικού σχολείου στο οποίο οι γηγενείς και αλλοεθνείς μαθητές έχουν ίσες ευκαιρίες για μάθηση μέσα από ένα σύστημα δωρεάν παιδείας.
– Θεματική εβδομάδα αφιερωμένη στη δημοκρατία με δράσεις όπως : διαγωνισμοί λογοτεχνίας, θεατρικές παραστάσεις, πολιτιστικές, αθλητικές εκδηλώσεις, …
– Ο πεφωτισμένος δημοκράτης δάσκαλος με τη χρήση της σωκρατικής μεθόδου θα εμπνεύσει τους μαθητές του στη μετατροπή της δημοκρατίας σε βίωμα, τρόπο ζωής, καθημερινή συμπεριφορά/ενθαρρύνει ακόμα και τον μαθητή του «τελευταίου» θρανίου/ αξιοκρατία.
-Συμμετοχή σε ρητορικούς αγώνες, ανάληψη δράσεων για εξοικείωση με διάφορες μορφές και για δημιουργική έκφραση.
Επίλογος
Εμείς οι μαθητές μέσα από τη φωνή που μας δίνει η ψηφιακή εφημερίδα του σχολείου μας οφείλουμε να δηλώσουμε ευθαρσώς την πίστη μας στη δημοκρατία .
Το θέμα το είχατε γράψει διαγώνισμα στις 10/2/2019 και με τα δύο ερωτήματα.